SAMEN STERK
Dit is een gezamenlijke perscommunicatie van Semper Ferraris, Natuurpunt, Bos +, Greenpeace en de Bond Beter Leefmilieu.
Natuurverenigingen en buren halen slag thuis in ‘symbooldossier’ Heikantberg: geen verdere verkaveling van Ferrarisbos
Op de Heikantberg in Rotselaar vormt een perceel van 4 hectare oud en waardevol bos al bijna 3 jaar de inzet van een lange juridische strijd. Ooit maakte dit zogenaamde ‘Ferrarisbos’ deel uit van een groot en belangrijk boscomplex, maar een bestemming als woonpark zorgde ervoor dat het bos de voorbije decennia stapsgewijs verkaveld kon worden. Toen een zoveelste verkavelingsaanvraag in 2020 ook het laatste grote bosperceel op de helling zette, trokken buurtbewoners aan de alarmbel. Hun protest kreeg de steun van natuurorganisaties BOS+, Natuurpunt, Greenpeace en BBL, en ook de gemeente zelf sprak zich uit tegen de verkaveling. Na verschillende (beroeps)procedures en jaren van juridische strijd, heeft de provincie Vlaams-Brabant nu uiteindelijk de verkaveling geweigerd. Een belangrijke overwinning voor natuurverenigingen, die de strijd in Rotselaar zien als een noodkreet voor een broodnodige en dringende bescherming van onze zonevreemde bossen.
Samen op de barricaden
De saga in Rotselaar begint in 2020. Toen een verkavelingsaanvraag werd ingediend voor 9 wooneenheden op 4,1 ha resterend bos in het verder kapot verkaveld woonpark, ontstond een golf van protest die uitmondde in de oprichting van de actiegroep Semper Ferraris. “Hoe kan je vandaag nog uitleggen dat een uniek bosgebied wordt opgeofferd aan enkele nieuwe wooneenheden die je op 2 handen kan tellen?” vragen zij zich af. “Dat belangen van burgers en milieu moeten wijken voor particuliere en louter financiële voordelen van slechts enkelen, is voor ons onaanvaardbaar.” Na een eerste openbaar onderzoek waarin ruim 370 bezwaren werden verzameld en o.a. het Agentschap Natuur en Bos een negatief advies uitsprak, besloot de gemeente Rotselaar de vergunning niet te verlenen, maar na een beroepsprocedure bij de provincie kwam die er – begrijpe wie begrijpen kan – alsnog.
Driemaal is scheepsrecht
Buurtbewoners, BOS+, Natuurpunt én de gemeente Rotselaar trokken daarop naar de Raad voor Vergunningsbetwistingen, en haalden er hun slag thuis. De vergunning werd opnieuw vernietigd en het vonnis gaf een sterk signaal: ook in harde bestemming moet natuurwaarde serieus genomen worden. Maar ook daarmee was het pleit nog niet beslecht. Na enkele minimale wijzigingen - de verkaveling zou enkel paalwoningen toelaten om de bosbodem te beschermen - werd het dossier opnieuw ingediend bij de provincie, en begon de hele procedure van voor af aan. Deze keer zou het provinciebestuur de - inmiddels 550 - bezwaren wél volgen, en werden de verkavelingsplannen een derde keer naar de vuilbak verwezen. De actievoerders op de Heikantberg hopen dat een duurzame bescherming daarmee ook een stap dichter bij komt.
Symbooldossier
Het bedreigde bos werd in 2016 in kaart gebracht als deel van de Meest Kwetsbare Waardevolle Bossen in Vlaanderen (MKWB). Het maakte ooit deel uit van een veel groter boscomplex, en is al terug te vinden op de bijna 250 jaar oude Ferrariskaarten. Het gaat dus om oude bossen die onvervangbaar en van groot ecologisch belang zijn. Slechts 13% van de Vlaamse bossen zijn ‘Ferrarisbossen’. Maar al zijn ze schaars, toch verdwijnen ze nog steeds aan een hoog tempo. De bescherming van deze bossen is helaas niet wettelijk verankerd.
Net als de Heikantberg in Rotselaar, werden veel oude en waardevolle bossen bij de opmaak van de gewestplannen in de jaren ‘70 ‘bestemd’ voor wonen of industrie. Daarmee kregen eigenaars er bouwrechten die ze tot op vandaag trachten te verzilveren. De juridische strijd rond het bos in Rotselaar symboliseert dan ook de achteloze manier waarop we nog steeds omgaan met onze ecologisch meest waardevolle bossen, waarschuwen milieuorganisaties BOS+, Greenpeace, Natuurpunt en BBL.
De lange weg naar bosbescherming
“De problemen die deze aanvraag in Rotselaar blootlegt, zijn helaas wijd verspreid.” verklaart Laure De Vroey, beleidsmedewerker bij BOS+. “De verouderde gewestplanbestemmingen en de ruime vergunningsmogelijkheden voor eigenaars, stellen zelfs onze oudste en meest waardevolle bossen bloot aan een ongebreidelde bouw- en verkavelingswoede. Zolang er geen werk gemaakt wordt van een sluitende bescherming van onze zonevreemde bossen gaat de sluipmoord op het Vlaams bosareaal onverminderd verder.” Ronald Jacobs van Natuurpunt Oost-Brabant bevestigt: “Er is nog veel werk aan de winkel. Ook in onze regio zien we nog bijna dagelijks vergunningen die onmogelijk te verantwoorden zijn. Bouwen in overstromingsgebied, parkgebied of beschermde habitats kan vandaag nog altijd mits de juiste relatie of manipulatie”
In Vlaanderen kan men quasi onbeperkt verkavelings- en bouwvergunningen aanvragen. Daarmee dreigt niet de partij met de beste argumenten, maar wel die met het meeste doorzettingsvermogen of centen het pleit te winnen. Voor wie optreedt als beschermer van het bos stapelen de inspanningen en kosten zich op. “Bossen zijn van onschatbare waarde, maar wie zich in Vlaanderen inzet voor het behoud ervan, heeft maar beter een lange adem.” besluit Philippe Verbelen, bosexpert bij Greenpeace.